Γιαπράκια Κοζάνης





Τα γιαπράκια (ή «λαχανοντολμάδες» στα..πρωτευουσιάνικα) είναι το απόλυτο φετίχ της κοζανίτικης κουζίνας!
Είναι χριστουγεννιάτικος μεζές γιατί συμβολίζει το φάσκιωμα του χριστού, έτσι όπως το λάχανο τυλίγει τον κιμά. 
Έχουν ξεσπάσει πόλεμοι ανάμεσα σε πεθερές με νύφες, πεθερές με γαμπρούς, χωριό με χωριό, γειτόνισσα με γειτόνισσα κλπ για το ποιος έχει τα καλύτερα γιαπράκια, τα πιο πετυχημένα, με τους απανταχού γιαπρακοφάηδες να ορμάνε στις γάστρες και να δοκιμάζουν. 
Ειδικά αν γιορτάζει το σπίτι κάποιον Χρήστο, Μανώλη κλπ, οι νοικοκυρές ξεκινούν 2 μέρες πριν την ετοιμασία φτάνοντας μέχρι και τα 100-200 κομμάτια, απο τα οποία δεν περισσεύει ούτε ένα!! Το σωστό γιαπράκι έχει στρογγυλό σχήμα {μπόμπα} και μέγεθος μπουκιάς, δηλαδή με μια χαψιά να μπαίνει στο στόμα. 
Λόγω της αρμιάς διατηρούνται σε δροσερό μέρος μέχρι τα Φώτα για να κερνιούνται οι καλεσμένοι στις γιορτές και έτσι δεν υπάρχει πρόβλημα. 
Ο σωστός κοζανίτης μπορεί να φάει μια κατσαρόλα στην καθισιά του! 

Πολλοί τα μπερδεύουν με τους λαχανοντολμάδες. Δεν έχουν καμία σχέση όμως. Ο λαχανοντολμάς γίνεται με λάχανο απλό, ενώ το γιαπράκι με λάχανο τουρσί.
Γιαπράκια, με το λάχανο τουρσί υπάρχουν και στη χαλκιδική αλλά και στην Ξάνθη. επίσης είναι διαδεδομένα και στο εξωτερικό πχ ουγγαρία και σλοβακία.

Υλικά:

Γέμιση:
  • 500 γρ μοσχαρίσιος κιμάς
  • 500 γρ χοιρινός κιμάς
  • 1,5 φλ  καφέ ρύζι
  • 1 κρεμμύδι μεγάλο τριμμένο στον τρίφτη
  • αλάτι
  • πιπέρι
  • κόκκινο πιπέρι
  • μπούκοβο
  • 1 κουταλιά της σούπας πελτές ντομάτας (προαιρετικό) 
  • 1 φλ του καφέ κρασί μαύρο ή κόκκινο
  • χυμό απο 1 λεμόνι ή 1 κουτ γλ ξινό (μπαχαρικό)
  • 1 κουταλιά της σούπας φυτίνη ή λάδι
  • Αρμιά {ή λάχανο ζεματισμένο αν δεν έχετε αρμιά}


Εκτέλεση:

1. Ανακατεύουμε όλα τα υλικά σε ενα μεγάλο σκεύος

2. Παίρνουμε τα φύλλα απο το λάχανο και τα κόβουμε στο μέγεθος που θέλουμε να κάνουμε τα γιαπράκια

3. Βάζουμε γέμιση και τυλίγουμε το φύλλο σφιχτά (σα ντολμάδες αλλά σε στρογγυλό σχήμα όχι ρολό)

4. Αραδιάζουμε τα γιαπράκια σε σειρές σε μια κατσαρόλα. Στον πάτο της κατσαρόλας βάζουμε το σκληρό μέρος απ το λάχανο, για να μη κολλήσουν τα γιαπράκια και απομείνουμε με την όρεξη!!

5. Διαλύουμε σε νερό πελτέ ντομάτας ανάλογα πόσο κόκκινα τα θέλουμε και το ρίχνουμε στην κατσαρόλα. {Η αυθεντική συνταγή είναι χωρίς πελτέ. Το κόκκινο χρώμα θα το δώσει το πιπέρι}

6. Στύβουμε ένα λεμόνι και ρίχνουμε λίγη φυτίνη και λάδι. Προαιρετικά και κόκκους μπαχάρι

7. Σκεπάζουμε τα γιαπράκια με φύλλα από το λάχανο, ρίχνουμε νερό και τα αφήνουμε να βράσουν σε χαμηλή φωτιά. Θα είναι έτοιμα μόλις μαλακώσουν τα φύλλα απ το λάχανο. Το ιδανικό ψήσιμο είναι σε γάστρα στη σόμπα. Αν τα βράσουμε στη χύτρα, ρίχνουμε λίγο νερό και βράζουμε για 40-45 λεπτά περίπου


* Αν κάνουμε τα γιαπράκια με αρμιά, ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ το αλάτι και το ξινό μη μας βγουν λύσσα. Αντί για νερό ρίχνουμε αρμόζουμο για να τα βράσουμε
**Συνήθως τον χοιρινό κιμά τον έχουμε χοντροκομμένο, να έχει σα κομματάκια μέσα ενώ ο μοσχαρίσιος είναι κανονικά αλεσμένος. Παλιά έβαζαν μόνο χοιρινό κρέας κομμένο με μπαλτά σε ψιλά κομματάκια ή και τσιγαρίδες
*** Σερβίρονται κρύα με λεμόνι και μπούκοβο, ιδανικός μεζές για το τσίπουρο ή το κρασί

giaprakia

γιαπρακι

γιαπρακογιορτή κοζάνη δεκέμβριος 2012

γιαπρακοσάντουιτς!!! σπιτικό ψωμάκι με ενα γιαπράκι,
γιαούρτι και κόκκινο πιπέρι!!!
το βίντεο της συνταγής:




γιαπρακια
23/12/2015

Εκτύπωση

8 σχόλια:

  1. Δεν ήξερα ότι οι λαχανοντολμάδες συνδέονται με τα Χριστούγεννα. Πάντως εγώ τους τσακίζω όλο το χρόνο! Ωραία ιδέα να προσθέσεις και μπούκοβο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Άλλο οι λαχανοντολμαδες και άλλο τα γιαπράκια... τα γιαπρακια (οπως τα λέμε εμείς) γίνονται με αρμιά, με λάχανο τουρσί δλδ, το οποίο το αφήνουμε 40 μέρες μέσα σε βαρελακια με νερό αλάτι λεμόνι ερμητικά κλειστά και τα ανοίγουμε για τα χριστούγεννα. Είναι πιο ξινή η γεύση πιο αλμυρη και είναι και πιο βαριά απο τα απλά λάχανα που απλά τα βράζεις. Λαχανοντολμάδες κάνουμε όλο το χρόνο απλά με τη συγκεκριμένη διαδικασία μονο τα χριστουγέννα!! Το μπούκοβο τους απογειώνει! δοκιμασέ το ;)

      Διαγραφή
  2. Ω τέλεια και λαχταριστά! Καλώς σε βρήκα Αναστασία και καλές γιορτές!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλως ηρθες Ελεαννα!!! σε ευχαριστω πολυ! καλες γιορτες να εχεις με γεματο τραπεζι!! :)

      Διαγραφή
  3. τέλειο!!πείνασα!!απο τα αγπημένα μου φαητά οι λαχανοντολμαδες!εμεις τους τρωμε με αυγολέμονο!αλλά θα τους δοκιμάσω κι έτσι!!Γιαπράκια στην Μυτιλήνη λένε τα ντολμαδάκια χωρίς κιμά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. τα συγκεκριμένα δεν ειναι για αυγολέμονο!!! γιαπρακια εμείς τα λεμε οταν τα κανουμε με λάχανο τουρσί, με το κανονικό λάχανο ειναι οι λαχανοντολμάδες! εμεις ντολμαδακια λεμε αυτα με το αμπελόφυλλο!

      Διαγραφή
  4. ΛΑΧΑΝΟ ΤΟΥΡΣΙ( ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΓΙΑ ΦΥΛΛΟ ) ΓΙΑ ΓΙΑΠΡΑΚΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑ
    ΜΑΓΕΙΡΕΜΑ ΜΕ ΧΟΙΡΙΝΟ! ΚΑΙ ΓΙΑ ΣΑΛΑΤΑ !
    ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟ ΜΑΝΑΒΙΚΟ ΤΟΥ ΙΟΡΔΑΝΗ ΣΤΟΝ ΠΕΖΟΔΡΟΜΟ
    ΤΗΣ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ ΚΩΦΙΔΟΥ 11 ( 2310 481542 )
    50 ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΝΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. καλημερα!! θα ενημερωσω τους φιλους απο θεσ/νικη που ρωτησαν που μπορουν να βρουν

      Διαγραφή