Κρόκος Κοζάνης {saffron}




Όπως ξέρετε, είμαι απο την Κοζάνη, την πρωτεύουσα της Δυτικής Μακεδονίας. Στην κοζάνη έχουμε τον Κρόκο {ή αλλιώς σαφράν ή ζαφορά}, αυτό το ξακουστό μπαχαρικό για το οποίο θα σας πω 2 πραγματάκια σήμερα.
Ο Κρόκος Κοζάνης, το χρυσάφι της ελληνικής γης όπως αποκαλείται, συγκαταλέγεται στα πιο προσφιλή και πολύτιμα μπαχαρικά των αρχαίων πολιτισμών, για το άρωμα, το χρώμα, τις φαρμακευτικές και αφροδισιακές του ιδιότητες.

Καλλιεργείτε στο ομώνυμο χωριό της κοζάνης {και σε άλλα χωριά του δήμου},  τη μοναδική κροκοκαλλιεργούμενη περιοχή στην Ελλάδα και εξάγεται σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμοΟι κάτοικοι της περιοχής φυτεύουν τον κρόκο κάθε καλοκαίρι και προς τα τέλη οκτωβρίου αφαιρούν με το χέρι τα πολύτιμα στίγματα που τα αποξηραίνουν προσεκτικά για να γίνουν τα βαθυκόκκινα λεπτά νήματα. Χρειάζονται 50.000 περίπου στίγματα για να προκύψουν 100 γραμμ. κόκκινου κρόκου, γι αυτό και είναι από τα ακριβότερα μπαχαρικά στον κόσμο αλλά και το καλύτερο ποιοτικά.


Σύμφωνα με τη μυθολογία, Ο Κρόκος ήταν φίλος του θεού Ερμή. Μια μέρα, και ενώ οι δύο φίλοι έπαιζαν με το δίσκο, ο Ερμής χτύπησε κατά λάθος τον Κρόκο στο κεφάλι και τον σκότωσε. Στον τόπο του συμβάντος φύτρωσε ένα λουλούδι ενώ τρεις σταγόνες από το αίμα του άτυχου νέου, πέφτοντας στο κέντρο του λουλουδιού, έδωσαν τα στίγματα του φυτού που από τότε πήρε το όνομα Κρόκος.






Μικρή ποσότητα κρόκου χαρίζει τόσο χρώμα, όσο και τη λεπτή, πικάντικη γεύση του στα φαγητά και ροφήματα. Η νοστιμιά του, όμως, δεν είναι το μόνο πλεονέκτημά του. Οι πολλαπλές του ιδιότητες ευεργετούν τον οργανισμό και την υγεία μας γι’ αυτό άλλωστε δεν είναι τυχαίο που έχει τέτοια κατανάλωση παγκοσμίως.
Μερικές απ τις ευεργετικές ιδιότητες του είναι:
  • Ενίσχυση της λειτουργίας του εγκεφάλου και της μνήμης
  • Αντικαρκινική δράση 
  • Αντικαταθλιπτική δράση
  • Φροντίζει τα μάτια μας
  • Αντιοξειδωτική και αντιγηραντική δράση
  • Εμφανίζει αντιθρομβωτική δράση και μειώνει τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα 
  • Φαίνεται να βοηθάει σε κρίσεις άσθματος, στο προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, στη ναυτία, σε πεπτικές διαταραχές, τονώνει και δυναμώνει τον οργανισμό και τέλος, είναι γνωστό από την αρχαιότητα για τις αφροδισιακές του ιδιότητες, καθώς ο κρόκος συνδέεται με τον έρωτα και τη γονιμότητα.


Η συγκομιδή του κρόκου είναι μια κοπιαστική εργασία. Η συγκομιδή του είναι οικογενειακή υπόθεση! Όλη η οικογένεια, μικροί και μεγάλοι μαζεύονται και βοηθάνε στο χωράφι μαζί με τους εργάτες. Ακόμα και σκόρπια να είναι η οικογένεια, θα ανταμώσει στο μάζεμα του κρόκου.Το μάζεμα γίνεται με τα χέρια, γονατιστά. Λόγω ευαισθησίας του λουλουδιού δεν υπάρχει κάποιο μηχάνημα όπως σε άλλες καλλιέργειες και χρειάζεται δεξιοτεχνία για να μαζευτεί το λουλούδι.










 

Τα λουλούδια που μαζεύονται μεταφέρονται στα σπίτια ή τον συνεταιρισμό και ξεκινά ο διαχωρισμός των στιγμάτων απ το λουλούδι. Η διαλογή στιγμάτων - στημόνων γίνεται τις νυχτερινές ώρες, μετά τη συλλογή του. Επόμενο στάδιο είναι ο διαχωρισμός  απο ξένα υλικά {χώμα, φύλλα} και τον κόκκινο κρόκο απ τον κίτρινο.  Έπειτα ξεκινά το 3ο στάδιο: η ξήρανση. Η ξήρανση χρειάζεται προσοχή για να μη καταστραφεί ο κρόκος και δεν γίνεται στον ήλιο. Οι νέες τεχνολογίες βοήθησαν σε αυτά τα στάδια που ως τώρα γίνονταν με τα χέρια.






Ο κρόκος μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα ζυμαρικά, σούπες, ρύζι, ψάρια, σε κέικ, κρέμες , ρυζόγαλο,  σε λικέρ ή τσίπουρο, σε τσάι κ.α.  Μπορείτε να τον βρείτε σε δυο μορφές: νηματίδια και σκόνη. Αν χρησιμοποιήσουμε τα νηματίδια, πρώτα τα μουλιάζουμε σε ενα φλιτζάνι νερό {το νερό σε θερμοκρασία δωματίου}. Μόλις χρωματιστεί το νερό τα σουρώνουμε και χρησιμοποιούμε το νερό στη συνταγή μας προς το τέλος της εκτέλεσης για να κρατήσει το χρώμα και τα συστατικά. Τον κρόκο σε σκόνη τον διαλύουμε σε νερό και το ρίχνουμε στο φαγητό μας {αν και στις σούπες εγώ τον ρίχνω κατευθείαν μέσα}.


θα το βρείτε και σε μορφή τσαγιού με διάφορα βότανα!!





ετοιμάζοντας τον κρόκο.....

φέτος έβαλα κι εγώ στον κήπο μου λίγα λουλούδια και θα έχω αρκετό σαφράν για να ετοιμάσω λογιών λογιών συνταγές για να σας παρουσιάσω!!stay tuned!!


εκτός απ τον ¨ήμερο" κρόκο, υπάρχει και ο άγριος!!θα τον συναντήσεις στα βουνά  σε μια γωνίτσα 3-4 λουλουδάκια μαζί μαζεμένα ...... τον αγαπώ!!!


*θέλω να ευχαριστήσω δυο εξαιρετικούς φωτογράφους: τον κύριο Σάκη Δαζάνη και την κυρία Σούλα Παλέντζα για τις υπέροχες φωτογραφίες που μου επέτρεψαν να "δανειστώ"!!! Επίσης ευχαριστώ φίλους και γνωστούς για φωτογραφίες και διάφορες πληροφορίες που μου έδωσαν. Ας ευχαριστήσω και την google search μη με δώσει καμιά κόκκινη κάρτα και ψάχνω τον dolma και δεν θα τον βρίσκω!!

ΜοΟd: eat our saffron dust, bollywood!!!
Εκτύπωση

32 σχόλια:

  1. Τι όμορφα μωβ λουλουδάκια!!
    Τρελλαίνομαι για κρόκο Κοζάνης και αυτά τα τσάγια είναι τα αγαπημένα μου!!
    Έβαλες στο κήπο σου???? Τέλεια ιδέα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. καλημερούδια!!!!! δεν ειναι υπέροχα;; ναι δοκιμασα να βάλω 10 λουλουδάκια γιατί ο κρόκος πιάνει μόνο στο συγκεκριμένο χωριό και είπα να δω αν βγει!!! απ τα 10 μου βγήκαν τα 6 !!! not bad!!!

      Διαγραφή
  2. αναστασια μου σε ευχαριστουμε παρα πολυ για τις τοσο ενδιαφερουσες πληροφοριες πουμας εδωσες!!!!
    Δεν ειχα ιδεα απο ποιο λουλουδι προερχεται το σαφραν,οι φωτο σου κατατοπιστηκες και ωραιες!!!
    Θελει πολυυ δουλεια...ισως γι αυτο ειναι και λιγο ακρουβουτσικος!!!
    φιλια!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ακριβως κικη μου!!! ειναι ακριβο γτ απαιτεί πολύ εργασία και κόπο για να μαζευτεί. τωρα ξερεις !!

      Διαγραφή
  3. Αγαπημένος κρόκος, τον χρησιμοποιούμε σε πλείστες περιπτώσεις και προσφέρει νοστιμιά και πολλαπλά οφέλη. Ευχαριστούμε για τις χρήσιμες πληροφορίες και τις ωραίες φωτογραφίες! Το ρόφημα είναι ιδιαίτερα απολαυστικό! Amelie

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. καλημερα!!! ναι ειναι πολυ καλο μπαχαρικο με πολλα ωφέλη!!το αρωμα του ειναι απιθανο και σαν λουλουδι ειναι μοναδικο!!

      Διαγραφή
  4. Καλησπέρα. Οι στήμονες του άγριου τρώγονται; Έχουν την ίδια, ή παρόμοια, γεύση;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. καλησπερα!! ο αγριος κροκος εχει πολλα ηδη αυτα που μπορεις να καταλωσεις ειναι οσα εχουν κοκκινους στυμονες. αυτος στη φωτο δεν τρωγεται παντως. εχει τελειως διαφορετικη γευση σαν ξινιλα και απλα χρωματιζει το φαγητο. απ οσο ξερω στερει σε θρεπτικα συστατικα!! λογικο γτ εδω δυτικη μακεδονια τα βουνα ειναι γεματα αγριο κροκο αλλα δεν τα κοβει κανεις για να τα εκμεταλυτει αρα δεν τρώγωνται

      Διαγραφή
  5. Τι ωραίο αφιέρωμα!! Λατρεύω τον κρόκο για το άρωμα και το χρώμα που δίνει στο φαγητό, αλλά και για την προέλευσή του από τα υπέροχα μωβ ανθάκια! Αν έπιαναν, θα είχα γεμίσει τον κήπο μου!!
    Απορία: ο κίτρινος κρόκος δεν τρώγεται; Μόνο ο κόκκινος είναι βρώσιμος;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ναι ειναι υπεροχο λουλουδι και ειναι σα παραμυθι να βλεπεις τα χωραφια ολα μωβ!!! ο κιτρινος κροκος {δλδ οι κιτρινοι στυμονες} τρωγεται αλλα ειναι χαμηλης ποιοτητας

      Διαγραφή
  6. Καλή συγκομιδή από τον κήπο, εύχομαι Ντολμαδάκι.

    Πραγματικά εξαιρετικό μπαχαρικό. Και όταν είναι ανθισμένα τα σπαρμένα χωράφια, είναι μια μαγεία το τοπίο. Το έχω δει πριν πολλά χρόνια και μου έχει μείνει αξέχαστο. Όπως και τα χωράφια με τα ανθισμένα ηλιοτρόπια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. αααα τα ηλιοτροπια ειναι σα παραμυθι!!!! τα εβλεπα στην τσεχια και αυστρια και παθαινα πλακα!!! ευχαριστω!!!!

      Διαγραφή
  7. Πολύ ωραία ανάρτηση! Έβαλες και στον κήπο; Τι ωραία!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αγαπάμε κρόκο Κοζάνης! Πάντα μου αρέσει να βλέπω φωτογραφίες ή εκπομπές στην τηλεόραση για την καλλιέργεια και τη συγκομιδή του! Είναι πολύ ιδιαίτερη διαδικασία... Φοβερές οι φωτογραφίες σας, φοβερό όλο το αφιέρωμα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστούμε !!!! Ειναι ιδιαίτερο "προϊόν" και το αγαπάμε !!!

      Διαγραφή
  9. Αχ, αυτά τα πανέμορφα μωβ λουλουδάκια... Πόσο ιδιαίτερο το κάνουν το φαγητό! Ειδικά σε ριζότο βάζω συνέχεια κρόκο! Και το τσάι που έχω δοκιμάσει είναι ιδαίτερο!
    Πολλά φιλάκιαααααα!!!!!!!!!!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το ρύζι ειναι το ταίρι του !! Έτσι λέω εγω γτ ταιριάζουν απίστευτα !!!

      Διαγραφή
  10. Δεν πρόλαβα να αφήσω σχόλιο στην προηγούμενη ανάρτηση και βλέπω καινούρια!
    Πολύ όμορφη δημοσίευση για ένα εξαιρετικό υλικό!! Καταπληκτικός ο κρόκος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Γνωρίζω για τον κρόκο Κοζάνης αλλά απόλαυσα τις υπέροχες φωτογραφίες και τις πληροφορίες σου! (Ευχαριστούμε google και εμείς με τη σειρά μας, γιατί αγαπάμε τον ντολμά και τον θέλουμε,χιχι)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Το ποιο ευλογημένο λουλουδάκι!
    Λατρεύω τον κρόκο ή ζαφορά ή σαφράν. Το χρησιμοποιώ σε πολλές παρασκευές μου.
    Μπράβο για το αφιέρωμα που έκανες!!!!!!!!!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Ωραία ανάρτηση, όμορφες φωτογραφίες!

    Ζ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. πόσο πολύ θέλω να δω από κοντά τις εκτάσεις αυτές γεμάτες με τα λατρεμένα μωβ λουλουδάκια!! που θα πάει.. κάποια στιγμή θα ανηφορίσω προς τα μέρη σας κι εγώ..
    πολύ ωραία ανάρτηση ντολμαδάκι μου!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. καλημερα!! να εχεις το νου σου Οκτώβρη μηνα να ερθεις!!! μεσα οκτομβρη που ανθιζουν καιξεκινα το μαζεμα!!!!

      Διαγραφή
  15. Πω πω τι ομορφα που φαινονται τα ανθη ετσι στιβαγμενα!
    Πρεπει να βρεθω καποια στιγμη εκει και να τα φωτογραφισω.

    Να θυμηθω να αρχισω να παιρνω Κροκο για την μνημη μου χα χα.

    Πολυ ωραιο το post οσυ σημερα madame Dolmam!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. xaxaxaxa ελα ελα βαλτο στην ατζεντα κι εσυ γι αοκτωβρη μηνα προς τα τελη που ειναι ανθισμενα και ξεκινα το μαζεμα!!

      Διαγραφή
    2. Να ιδεα για τα γεννεθλια σου του χρόνου ;)

      Διαγραφή